Schiedam begin jaren 70. De jaren van twee tv zenders, Veronica 192, koningin Juliana en partijen als PSP, CPN, KVP, CHU en DS’70. Maar het was ook de periode dat beneden ons, aan het Griegplein, de fundering werd gelegd voor de snelweg A4, toen beter bekend als Rijksweg 19. Daar op de negende verdieping had ik toen ook al a fraaie view from the room. Ach hemeltje lief, laat ik meteen nog maar wat herinneringen met u delen uit mijn groots en meeslepende verleden.
Ik zat nog maar net op de lagere school en regelmatig stond ik te turen naar de werkzaamheden beneden en ik kon niet wachten op de eerste auto’s die onderlangs zouden denderen. Maar wanneer zou dat dan gaan gebeuren? Als wereldburger op Madurodam-niveau kon ik daar nog geen antwoord op geven. Edoch, bij dergelijke dingen wilde ik profiteren van de wijsheid van mijn vader. Maar ja, hoe dat te vragen? Je vader zomaar aanspreken zonder eerst officieel een verzoek in te dienen, dat had ik nog nooit gedaan.
Op een middag stonden we beiden te kijken naar de weg in aanbouw en ik kon mijn vraag niet meer achter de melk tandjes houden. “S’il vous plaît mon père”, probeerde ik in mijn beste Frans, de omgangstaal thuis, “voulez-vouz responder a une question de votre fils?”. Een angstaanjagende stilte vulde het huis. Iedereen hield de adem in. Wat bezielde die kleine Erwin? Hoe zou vader reageren? Ik had meteen al spijt van mijn onbeschofte vrijpostigheid. Mijn vaders ogen kleurden zwart en ik verwachtte een tirade vol met citaten uit Franse toneelstukken uit de Middeleeuwen. Gelukkig viel het allemaal mee. “Zoon 3”, zei hij, een manier om de band niet te persoonlijk te maken, “ik sta toe dat je mij een vraag gaat stellen. Je bent nu bijna 8 jaar en derhalve sta ik daar voor open. Hou je vraag kort en concreet en open. Bepaal wat je werkelijk wil weten en gebruik geen ‘uh’. Jouw vraag dient geen wedervraag op te roepen. En heb het infame lef niet mij te gaan onderbreken.” Enfin, na een half uur was hij al gereed met het vermelden van de voorwaarden en kon ik mijn vraag stellen. “Vader, wanneer denkt u dat hier de auto’s voorbij gaan rijden?”. Ik was trots op mijn korte en bondige vraag en ik wist meteen: ik wil journalist worden. Maar goed, hoe ging hij reageren? Recht voor zicht uitkijkend, oogcontact was uit den boze thuis, zei hij stellig: “Als jij in de 6e klas zit rijden ze hier langs. Alors, dégagez mon fils 3!!”. Hij draaide zich om pakte zijn zwarte bolhoed en dito paraplu en…. Ai, dat is puur Engels en niet Frans. Een slordig stijlfoutje, excusez-moi. Wel scherp blijven Van Maanen!
Schiedam/ Vlaardingen, december 2015. Het is Open Dag op de A4 tussen Delft en Schiedam. Het is nog een kwestie van korte tijd voordat de eerste auto’s langs mijn oude flat rijden, onder de grond in een tunnel. Na ruim 50 jaar gaat het dan eindelijk gebeuren. De profetische woorden van mijn vader zijn niet echt uitgekomen. Maar ook hij, nee, zelfs hij kon niet weten dat er daarna allerlei clubjes de boel jarenlang gingen tegenhouden, traineren en uitstellen, tezamen met Schiedam en vooral Vlaardingen. Ongetwijfeld had hij een fraai citaat van Montesquieu daarbij gebruikt, hoewel hij ook, net als ik, een zwak had voor een Nederlandse grootheid als Dolf Brouwers. “Ik word niet goed”, was vaak ook mijn reactie als er weer een excuus tot uitstel was gevonden, en toegewezen.
Tijdens de Open Dag probeerde ik de hele tunnel richting Kethelplein door de lopen, zodat ik daar een foto kon maken van de plek waar ik ooit als klein houten Klaasje stond te poseren op ‘Rijksweg 19’. Helaas, de tunnel was ter hoogte (wat gek klinkt onderin een tunnel) van het Griegplein afgesloten. Een paar passen bovenop de tunnel was niet toegestaan. Het was daar namelijk nogal glad. Ach ja, natuurlijk, het is de tijd van elk risico uitsluiten. Stel je voor dat je uitglijdt en zomaar modder op je broek krijgt. Nee, het is maar goed dat er mensen zijn die me tegen mezelf in bescherming nemen.
Nog heel even leek het opnieuw mis te gaan met de openstelling. Een rekenfoutje was de oorzaak. Er moet dagelijks 1,5 miljoen liter water worden weggepompt onder de snelweg, drie meer dan eerder berekend. De oplossing: retourbemaling. En zo blijven we nieuwe woorden leren. Maar goed, uiteindelijk is het dus goed gekomen met de A4. Nederland is een stukje snelweg rijker. Zeven kilometer voor maar 600 miljoen euro. Even mijn rekenmachinetje erbij halen: € 600.000.000 : 7 km … Joh, dat is nog geen eens € 90 miljoen per kilometer. ‘Weet u, wat zijn we een ongelofelijk goed land.’